Blue World Blue World
Blue World Blue World
Blue World Blue World
anasayfa
 
KOYUNLARIN BAKIM VE BESLENMESİ    -2-

Protein
Hayvansal dokuların yapı taşı proteindir. Vücut dokuların büyümesi ve yenilenmesi proteinler sayesinde olur. Koyunlar geviş getiren hayvanlar oldukları için tükettikleri proteinin kaynağından ziyade miktarı önem taşır. Eko-sistem, geviş getiren hayvanlara her türlü orijinden azotlu bileşiği rumen fermantasyonu sayesinde proteine dönüştürme yeteneği vermiştir. Koyunların yaşı ilerledikçe protein ihtiyaçları azalır. Bu ihtiyaç yaşamın belli dönemlerinde artar. Protein kaynakları; baklagil tohumları, yağlı tohum küspeleri, et unu, balık unu vb. orijinal kaynakların yanı sıra üredir. Protein temel olarak pahalı bir besin maddesi olmasına karşın orta kalitedeki meralar ve kuru otlar koyunların protein ihtiyacını karşılar. Ancak aşım, gebeliğin son altı haftası ve laktasyon dönemlerinde koyunlar protein takviyesine ihtiyaç duyarlar. Meraların yetersizliğinde de aynı durumla karşılaşılır.

Mineraller
Mineraller, yemlerde 100 ppm’den fazla gerekliyse Makro-Mineraller (Ca, Na, Cl, Mg, P, K, S), 1000 ppm’den az gerekiyorsa Mikro-Mineraller (Co, Cu, Fe, I, Mo, Se, Zn) adını alırlar. Bazı mineraller iskelet yapısında yer alırken bazıları bio-kimyasal reaksiyonlarda ve vücut sıvılarının dengede tutulmasında yer alırlar. Tuz ve mineral maddeler hayvanların serbestçe ulaşabileceği şekilde tüm yıl boyunca sağlanmalıdır. Aksi halde, üremede aksaklıklar, zayıf ve yaşama gücü düşük kuzu doğumları, süt veriminde düşüş, bağışıklık sisteminin bozulması ve sayısız metabolik aksaklıklar ortaya çıkar. Genel olarak koyunculuk yapılan bölgelerde herhangi spesifik bir maddenin yoksunluğu görülmüyorsa ticari olarak yalama taşı şeklinde hazırlanmış bileşimler hayvanlara verilmelidir. Bu preparatlar bir kısım doğal mineral tuzların yanı sıra, selenyum, kobalt gibi çeşitli iz mineralleri de içermesi tavsiye edilir. Ülkemizin bütün bölgelerinde meralarda selenyum eksikliği bildirilmektedir. Deniz veya göl tuzu bir Na ve Cl kaynağıdır. Kaya tuzları ise diğer pek çok minerali de içerdiğinden daha yararlıdır. Kalsiyum kaynağı olarak kireç taşı veya mermer tozu, fosfor kaynağı olarak di-kalsiyum fosfat, kükürt kaynağı olarak sodyum sülfat kullanılabilir.

Vitaminler
Vitaminler biyokimyasal reaksiyonlarda, enerji metabolizmasında ve vücudun temel yapı taşlarının sentezlenmesinde yer alırlar. Kaliteli meralar koyunlar için gerekli olan bütün vitaminleri veya vücutta sentezlenmelerini sağlayacak ön maddeleri bulundururlar. Çeşitli nedenlerle meralardan yararlanılamıyorsa A, D ve E vitaminlerinin ilave olarak verilmesi gerekli olur. Bu amaçla pratik olarak eksikliğinden kuşku duyulan vitaminler hayvanlara ilave olarak yemlerine katmak veya enjeksiyon şeklinde verilmelidir.Yüksek enerjili konsantre yemler tiamin gereksinimini artırır ve hayvanlarda sinirsel semptomlarla ortaya çıkan beyin ödemleri oluşur (Encephalomalacia).

Büyüme düzenleyiciler ve yem katkı maddeleri
Bir kısım antibiyotikler ve iyonoforlar, sentetik hormonlar koyun beslemede kullanılmaktadır. Hormonal etkiye sahip ajanlar veya rumen fonksiyonu düzenleyiciler de bu grupta anılırlar.
Bazı gizli seyreden hastalıkların önlenmesinde veya yemden yararlanmayı artırmak, büyümeyi düzenlemek amacıyla, klor-tetrasiklinler, lasalosid, büyüme hormonu veya östrojenler kullanılmasına karşılık, yan etkileri günümüzde tam olarak aydınlatılamamış ve ekonomik olmayan bileşimlerin kullanılması önerilmez.

KOYUN BESLEME   

Beslenme koyunlarin sagligi, bymesi ve remesi ve diger verim zellikleri zerinde dogrudan etkilidir. Yem giderleri hayvansal retim girdilerinin 2/3 nden fazlasini teskil eder. Bu nedenle besleme konusuna en st seviyede nem verilmelidir. Koyunlarin besin maddesi ihtiyalari; yas,vcut agirligi ve iinde bulundugu fizyolojik durumlara (gebelik, laktasyon vb.) gre degisir. Koyunlarin temel olarak ihtiya duyduklari besin maddeler;
1. Su,
2. Enerji,
3. Protein,
4. Vitaminler,
5. Mineraller`dir.
Kisin meralarin karla kapli olmadigi zamanlarda koyunlar meralardan yararlanabilirler. Kisin dogan kuzulara hizli bymelerini saglamak iin yksek enerji ve proteinli yemler verilmelidir. Byme dnemindeki kuzular iin en ideal beslenme kaynagi, yoncagil ve baklagillerin karisik yetistigi meralardir. Meralama dneminde koyunlar ihtiya duyduklari besin maddelerini meralardan karsilarlar. Bir kisim mineraller ve tuz ise tm yil boyunca ilave olarak verilir. Meralar zayifladigi zaman ise saman vb. kaba yemlere ilave olarak tahil vb konsantreler, hayvanlarin iinde bulundugu fizyolojik durumun gerektirdigi miktarlarda verilir. Kis sresince alanlar karla kapli olmadigi zamanlarda bile iplak grnen meralara ikarilan koyunlar yiyecek bulur ve gereksinimlerini karsilar. Kisin dogan kuzularda hizli bir byme elde edilmesi isteniyorsa, yksek enerji ve proteinli kesif yemlere basvurulabilir. Yoncagil ve bugdaygil trevi otlarin karisik olarak yetistigi meralar koyunlar iin ideal besin maddesi kaynagidir. Temiz ve taze su, hayvanlara srekli olarak saglanmalidir.


Blue World Blue World